Leesopnames

OVERZICHT
Geluidsopnames maken was nooit makkelijker dankzij een waaier aan gratis te downloaden en makkelijk te gebruiken software. Wij gebruiken geluidsopnames voor om leesvaardigheid te beoordelen en om aan ouders te rapporteren.

BESCHRIJVING
Als je nog geen opnamesoftware op je computer hebt, moet je die van het internet downloaden en installeren. Wij gebruikten Audacity voor deze les (gebruik de link hieronder). Het is gratis, gemakkelijk en na enkele minuten klaar voor gebruik.

Als je klaar bent om te beginnen open je het programma. In het begin kan het bedieningspaneel ingewikkeld lijken maar eigenlijk zul je slechts drie knoppen nodig hebben: Opname (knop met de rode cirkel in het midden), Stop (knop met het vierkant in het midden) en Spelen (knop met de groene driehoek in het midden). Ze zijn makkelijk herkenbaar omdat je ze ook in bv. cd- en dvd- spelers vindt.

Als de leerlingen klaar zijn, drukken ze op Opname en beginnen te lezen. Als ze klaar zijn, drukken ze op Stop. Ze kunnen de opname afspelen door op Spelen te drukken, zo simpel is het. De leerlingen moeten weten dat ze de opname niet mogen stoppen als ze een foutje maken, om het weer goed te maken. Het is belangrijk dat je dat zegt, want als je het gebruikt voor evaluatiedoeleinden wil je een ‘waarheidsgetrouwe’ weergave van hun leesvaardigheid. Anderzijds gebeurt het wel vaak dat de leesvaardigheid van kinderen tijdens een opname verbetert, omdat ze zich beter concentreren en toeleggen op hun taak!

De sleutel tot deze activiteit is de manier waarop je de opname gebruikt. Zoals vermeld in het overzicht, kun je de opname gewoon bewaren en gebruiken om de individuele leesvaardigheid van leerlingen te beoordelen. Het is vooral nuttig als je ze opneemt op verschillende momenten van het schooljaar, zodat je hun ontwikkeling kunt evalueren. Wij hebben ook opnames gebruikt om ze voor de klas te laten horen en feedback te vragen aan medeleerlingen (vraag de betrokken leerlingen of ze hiermee akkoord gaan. Sommige leerlingen zijn verlegen en kunnen zich er heel ongemakkelijk bij voelen). Leerlingen kunnen de feedback gebruiken voor persoonlijke leesdoelstellingen.

WAT HEB IK NODIG?
•   Audacity of soortgelijke software voor geluidsopname.
•   Zelfs een goedkope, externe USB-microfoon aangesloten op de computer geeft een veel betere opname dan de ingebouwde microfoon.
•   Als je een Mac gebruikt, kun je nog steeds gebruikmaken van Audacity, maar op de meeste Macs staat Garage Band al geïnstalleerd voor audio-opnames.

TOEGEVOEGDE WAARDE
Met sterk bewijsmateriaal de leesvaardigheid van een leerling aantonen is al eeuwenlang een probleem en heeft meestal heel wat dure hardware gekost. Met Audacity op je computer gaat het veel makkelijker en meer nog: het vergt geen financiële inspanningen.

HINTS & TIPS
•   Als kinderen het niet gewoon zijn om hun opgenomen stem te horen, kunnen ze zeer nerveus zijn en/of lacherig doen, dus misschien moet je een paar keer proefdraaien, zodat ze kunnen wennen. De ervaring leert ons dat leerlingen er nogal blasé over gaan doen zodra de nieuwigheid eraf is.
•   Als je een verplaatsbare harde kopie van de opnames nodig hebt, kun je ze opslaan als mp3-bestanden en naar de ouders versturen via Dropbox. Je kunt ze ook op een cd of geheugenstick bewaren. (Geluidsbestanden zijn groot en meestal te zwaar om via e-mail te versturen.)
•   Heb je meer uitleg nodig over hoe je geluidsbestanden kunt opslaan en exporteren en in welk bestandsformaat, ga dan naar Activiteit 36 ‘Podcast voor ouders’, waar je gedetailleerde instructies vindt over hoe dit te doen.

VEILIGHEID
Er zijn geen veiligheidsproblemen rond het gebruik van deze software.

ANDERE IDEEËN
•Vraag de kinderen om audioboeken voor klasverzamelingen op te nemen die ze kunnen delen met andere leerlingen, met de klas of zelfs met scholen. Sommige leerlingen zullen verteller willen zijn, andere kinderen kunnen optreden als producent, uitgever, scenarioschrijver, enz. Boeken met dialoog zijn goed als het betekent dat er kleine gesproken rolletjes zijn voor verschillende kinderen. Dit schrikt vaak minder af dan het hele verhaal te moeten lezen.
•Begin met het maken van vooraf opgenomen ‘radio’-uitzendingen: laat leerlingen een scenario schrijven, kies muziek die ze willen spelen en regel interviews, bv. met het schoolhoofdde directeur. Als kinderen gewonnen zijn voor dit idee, bekijk dan het best Activiteit 36 ‘Podcast voor ouders’ in dit boek of op onze website. Willen ze nog een stap verder gaan en hun programma’s aan de wereld laten horen, dan kan deze website je vertellen wat je moet weten over het maken van internetradio.