Het verleden animeren

Even schetsen
Stop-motion (of stop-frameanimatie) is één van de gemakkelijkste en leukste filmtechnieken. Om een unieke en zeer artistieke film te maken, moeten de leerlingen in gelijke mate hun ICT- en geschiedenisvaardigheden, creativiteit en verbeelding gebruiken. Hoewel blitsere computergestuurde animatie‘in’ is, heeft stop-motion zijn diensten al bewezen. Je kan met het filmen, monteren en afwerken van een stop-motionfilmpje allerlei kanten uit, maar wij zullen de eenvoudigste uiteenzetten. Laat je niet ontmoedigen door het aantal tussenstappen. We hebben ze zodanig uitgeschreven dat je zelfs een kopie als handleiding aan de leerlingen kan geven. We vinden deze activiteit nuttig in een les
over historische bronnen. Als de groepen verschillende bronnen krijgen die ze moeten interpreteren,dan zullen de filmpjes de tegenstrijdigheden tussen de historische bronnen in het licht zetten. Leerlingen ouder dan 14 zullen het meeste profijt halen uit deze oefening.

Idee: Toon je leerlingen voorbeelden van stop-motionfilmpjes zoals op surfplaza.

Hoe ga je te werk?
In deze activiteit trachten de leerlingen een historische figuur weer tot leven te brengen! Laat hen een lijst met historische figuren opstellen of geef hen er één. Terwijl ze brainstormen, vertel je hen dat ze niet mogen vergeten dat ze waarschijnlijk ongeveer 10 foto’s zullen moeten maken voor één seconde film. Ze hebben een digitaal fototoestel nodig. Aangezien ze de foto’s niet zullen printen, kunnen ze kleinste afbeeldingsinstellingen gebruiken. Dit laat hen toe per keer meer afbeeldingen op de geheugenkaart te zetten. Naargelang de lengte van hun film, zullen ze de foto’s misschien naar de computer moeten kopiëren en de geheugenkaart verschillende keren moeten wissen voordat ze klaar zijn. Om van hun afbeeldingen een animatiefilm te maken, hebben ze videobewerkingssoftware nodig, zoals Apple’s iMovie, Windows Moviemaker of de online Creaza Movieeditor.

Idee: Als je vlug en op een makkelijke manier een video wil maken met behulp van foto’s en video-opnames, dan is animoto gemakkelijk in gebruik en het resultaat ziet er professioneel uit.

STAP 1: FILMEN
Laat ons zeggen dat ze koning Leopold II terug tot leven willen brengen. De leerlingen zullen eerst een normale portretfoto moeten nemen van de klasgenoot die getransformeerd zal worden. Ter herinnering, je zal cameramodus (stilstaand beeld) en niet filmmodus gebruiken. Nadat ze hun eerste foto hebben genomen, moeten ze eigenschappen, kledingstukken of andere hulpstukken toevoegen (baard, pruik, pak) voor ze een nieuwe foto nemen. Soms zullen de leerlingen lol hebben bij het maken van tussentijdse foto’s van een wenkbrauw of snor die niet direct op de juiste plaats van het gelaat van het personage terechtkomt. Dat is geen probleem! Leg hen uit dat ze nog eigenschappen, kledingstukken, make-up enz. moeten toevoegen. TELKENS als ze iets toevoegen, maken ze een foto totdat de transformatie volledig is.

Idee: Comiclife gebruiken om op voorhand een storyboard te maken, kan veel tijd en last uitsparen.

STAP 2: HUN FOTO’S DOWNLOADEN
Nu hun beelden vastliggen, moeten ze die op de computer zetten. De manier waarop dit kan gebeuren hangt van het fototoestel en de computer af. Raadpleeg de handleiding van het fototoestel en druk op de helpknop als je hier niet vertrouwd mee bent. Of vraag het je leerlingen, zij weten meestal hoe dit moet gebeuren! Wij zullen iPhoto en iMovie voor Mac gebruiken. Importeer de afbeeldingen van je fototoestel naar iPhoto en steek ze in een apart album. Van zodra de foto’s geïmporteerd zijn, sluit je iPhoto en open je iMovie. Hier zullen de leerlingen ‘een nieuw iMovie-project’ creëren, de naam kiezen ze naargelang hun historische figuur. Vervolgens moeten ze op de mediaknop, rechtsboven de tijdlijn klikken en de foto’s rechts bovenaan het venster selecteren. (Op oudere versies van iPhoto, klikken ze op de knop foto’s in plaats van op de mediaknop. Daarna vraag je hen hun stop-motion album te selecteren. Al hun foto’s zouden nu in volgorde moeten verschijnen.

STAP 3: DE ANIMATIE MAKEN
Om hun filmpje juist te kunnen afspelen, moeten de leerling iMovie vertellen hoelang ze elke foto willen doen verschijnen vooraleer een volgende getoond wordt. Het is zoals bij het maken van een slideshow, je toont elk beeld wel geen paar seconden, maar alleen maar een fractie van een seconde. De timing waarvoor ze kiezen zal het algehele tempo en de lengte van de film bepalen. We gebruiken meestal de duur van 3 frames-per-foto. Aangezien video’s die in iMovie gemaakt worden meestal 30 frames-per-seconde spelen, betekent een setting van 3 frames-per-foto dat ze 10 foto’s per seconde zullen zien. Als we willen dat onze animatie exact 30 seconden duurt, zullenwe 300 foto’s moeten trekken. Dit vraagt niet zoveel werk als je wel zou denken, om even een idee te geven: het is maar de helft van het aantal foto’s dat je moeder maakte bij je diploma-uitreiking. Tijd in iMovie wordt met ‘00:00’ voorgesteld. Het cijfer voor de dubbele punt is het aantal seconden en het cijfer na de dubbele punt is het aantal frames, 3 frames-per-foto geeft dus‘0:03’.
Leg de leerlingen uit dat de volgende stap heel belangrijk is. In iMovie zullen ze al de foto’s in hun stop-motion album moeten selecteren. Dit is een snelle manier om het te doen: klik op de allereerste foto en scrol dan met de ingehouden shifttoets, naar beneden en klik op de laatste foto. Dan moeten ze klikken op ‘Toon foto-instellingen’ en ‘0:03’ voor de duur intoetsen in het zwevend venster dat verschijnt. Ten slotte moeten ze op de knop ‘toepassen’ klikken en hun foto’s zullen in de tijdlijn onderaan het venster worden geplaatst. (Met oudere versies van iPhoto kan je de duur in je aanpassingsvenster invoeren zonder op ‘toon foto-instellingen’ te klikken.)
Van zodra iMovie klaar is met de tijdlijn in te vullen, moeten de leerlingen op play drukken; ze zullen hun eerste stop-motionfilm gemaakt hebben! Wanneer ze het filmpje graag trager willen afspelen, dan kunnen ze kiezen voor meer dan 3 frames-per-foto.

Idee: Ze kunnen ook muziek toevoegen door mp3-bestanden naar de tijdlijn te slepen of vanuit iMovie doorheen de iTunes bibliotheek te bladeren. Probeer Jamendo om gratis muziek te downloaden.

Om hun stop-motionfilmpje te delen, zullen de leerlingen die moeten converteren naar QuickTime. De te volgen stappen hangen af van welke versie van iMovie je gebruikt. In het algemeen moet je kijken bij de ‘exporteer- of deelfunctie’ en de opties uitproberen. Je iMovie hulpfunctie zal meer informatie bevatten omtrent exporteren naar QuickTime.

Idee: Gebruik Metta.io om ‘The making of” of ‘Achter de schermen’ te le laten ontwikkelen van hun stopmotionfilmpje.

• Eén fototoestel per groep is aan te raden.
• Geef een deadline voor iedere stap zodat iedereen op het zelfde moment klaar is. Het heeft geen belang dat sommigen een film van 30 seconden en andere één van 60 seconden draaien.
• Als ze muziek toevoegen, moeten ze er zeker van zijn dat er geen auteursrechten op staan wanneer ze hun filmpje op het web willen zetten.

Wat kan je ermee bereiken?
Wie hield er niet van Chicken Run. En we hoeven ons niet tot claymation (klei-animatie) te beperken. Denk maar aan de poppetjes in Verschrikkelijke Ikke. De leerlingen kunnen zowat alles gebruiken voor hun stop-motion animatie, en dankzij digitale fototoestellen en computers, is dit heel eenvoudig.

Ook goed voor …
Creatieve projecten, verhalen vertellen, kunst, drama en ICT.