OVERZICHT
Woordenwolken zijn woordpatronen die je tegenwoordig overal ziet opduiken. De toepassing die we hiervoor gebruiken is heel gebruiksvriendelijk en biedt oneindig veel mogelijkheden. In dit voorbeeld gebruiken we het als een plezierige en snelle opwarmer voor een les.

BESCHRIJVING
Surf naar de Wordle website. Klik op ‘create’ op de Wordle homepage. Je kunt kiezen: ofwel tik je nieuwe tekst in het grote witte vak ofwel knip en plak je er bestaande tekst in. Wordle kun je gebruiken voor spelling- en woordenschatspelletjes, bv. om een lijst bijvoeglijke naamwoorden in te oefenen. Klik op ‘Go’ en wacht enkele ogenblikken. Er wordt een woordenwolk gemaakt met de woorden die je hebt ingegeven.

Toon de woordenwolk op het interactieve bord gedurende een vooropgestelde tijd (30 seconden is meestal genoeg) en vraag de leerlingen zoveel mogelijk woorden op te schrijven.

Als je er een beetje vertrouwd mee bent, kun je verschillende stijlen, kleuren en lay-outs proberen. De selectie ‘Horizontal’ of ‘MostlyHorizontal’ bij ‘Layout’ vinden wij het minst verwarrend voor jongere leerlingen. Het lettertype kun je aanpassen door op ‘Font’ te klikken – ‘Vigo’ of ‘ChunkFive’ zijn het best leesbaar voor kinderen.

Ten slotte, als er leerlingen zijn die liever een gekleurde achtergrond hebben dan de harde witte, klik dan op ‘Colours’ en kies voor een kleurencombinatie die weergegeven is op een zwarte achtergrond.

Voor dit opwarmertje kun je ook thematische woordenschatlijsten, spellinglijsten, gedichten of passages uit een boek gebruiken.

WAT HEB IK NODIG?
• Als je met een hele klas werkt, is een interactief bord of een beamer toch wel onmisbaar. Maar je kunt ook woordenwolken creëren en er leerlingen individueel of per twee mee aan de slag laten gaan aan een pc.
• Timen kun je met een keukenklokje of een chronometer.
• Je kunt ook Tagxedo gebruiken. Deze toepassing heeft wat meer toeters en bellen, vooral voor de vormgeving.

TOEGEVOEGDE WAARDE
Deze online toepassing neemt minder tijd in beslag dan een gelijkaardige oefening met stiften en papier. Het is niet alleen snel maar ook oneindig flexibel. Om een vergelijkbaar resultaat te verkrijgen op een poster of een schoolbord, ben je gauw een uur kwijt. De digitale versie is klaar in enkele minuten.

HINTS & TIPS
Je kunt een woordenwolk op voorhand klaarmaken en bij de afwerking aan de leerlingen vragen in welk kleurengamma, lettertype en opmaak de woorden voor hen het best leesbaar zijn. Dit kan belangrijk zijn voor kinderen met leesproblemen.

Hoe meer woorden je gebruikt, hoe ingewikkelder de woordenwolk. Voor jonge kinderen gebruik je dus het best slechts tien woorden. Eenzelfde woord kun je zo vaak ingeven als je wilt, en hoe vaker een woord voorkomt, hoe groter het wordt afgebeeld in de woordenwolk.

VEILIGHEID
Je kunt leerlingen verbieden om Wordles die op de site van Wordle staan zonder jouw toestemming te openen, alhoewel wij er tot nog toe geen ongepaste tegenkwamen.

ANDERE IDEEËN
Andere gelegenheden om met dezelfde online toepassing te werken

• De leerlingen lezen een verhaal uit de klasbibliotheek en selecteren 20 tot 40 kernwoorden. Met die woorden maken ze een wolk met behulp van tagxedo, waarbij ze een vorm, een lettertype, een richting en een kleurencombinatie kiezen die passen bij het verhaal. Deel de ‘wolkverhalen’ met elkaar op Facebook of Twitter of druk ze af. Dan gaan de leerlingen met de verhaalwolk van iemand anders hun eigen verhaal creëren, dat ze vervolgens met de oorspronkelijke tekst en met de ‘wolkverhalen’ vergelijken.
• Oudere leerlingen kun je woordenwolken tonen van verhalen die ze in de loop van het jaar gelezen hebben (haal de namen eruit) en laat hen raden om welk verhaal het gaat.
• Gebruik tekst van verschillende auteurs over eenzelfde onderwerp of van auteurs uit verschillende periodes. Bijvoorbeeld: vergelijk Jane Austen’s beschrijving van een huiselijke scène met een moderne versie
• Bekijk enkele woordenwolken van toespraken van bekende personen (de installatiespeech van Barak Obama heeft altijd effect).
• Maak een woordenwolk van een gesprek tussen twee personages in een toneelstuk en kijk of je de personages kunt raden. Merk je een verschil in hun woordgebruik?

This post is also available in: Engels, Duits, Italiaans, Portugees, Portugal, Roemeens, Welsh